ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Telâkki Sosyal Bilimler Dergisi, bilimsel yayınlarda en yüksek etik standartları gözetmeyi ilke edinmiştir.
Dergide benimsenen etik görev ve sorumluluklar, Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ile Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayımlanan uluslararası yayın etiği ilkeleri temel alınarak belirlenmiştir.
1. Nesnellik ve Tarafsızlık
Telâkki Sosyal Bilimler Dergisi’ne gönderilen çalışmalar, yalnızca akademik ve bilimsel nitelikleri doğrultusunda değerlendirilir.
Yazarların cinsiyeti, etnik kökeni, dini inancı, siyasi görüşü veya kurumsal aidiyeti değerlendirme sürecinde hiçbir şekilde dikkate alınmaz.
Hakemler, yazarlarla rekabet, iş birliği veya çıkar ilişkisi doğurabilecek herhangi bir bağlantı söz konusuysa durumu editöre bildirmek ve değerlendirmeyi reddetmekle yükümlüdür.
2. İntihal ve Bilimsel Suistimal
İntihal, bir başkasının çalışmasını kaynak göstermeden veya kendi çalışmasıymış gibi sunmak anlamına gelir.
Bu; başkasına ait metin, tablo, şekil veya fikirleri izin almadan ya da atıfsız kullanmak dahil olmak üzere her biçimiyle etik dışı bir davranıştır ve kesinlikle kabul edilemez.
Editörler Kurulu, intihal dâhil tüm etik ihlal iddialarını ivedilikle incelemeye alır.
İhlal tespit edilmesi durumunda, makale geri çekilir ve konu ilgili akademik kurumlara bildirilir.
3. Çıkar Çatışması
Yazarlar, çalışmalarını etkileyebilecek tüm maddi veya manevi çıkar ilişkilerini açıkça beyan etmekle yükümlüdür.
Hakemler ve editörler de benzer şekilde değerlendirdikleri çalışmalarda olası çıkar çatışmalarını editöre bildirmelidir.
4. Gizlilik İlkesi
Dergiye gönderilen tüm çalışmalar, gizlilik esasına göre değerlendirilir.
Editörler, hakemler ve yayın kurulu üyeleri, gönderilen makalelere ait bilgileri kişisel çıkarları doğrultusunda kullanamazlar.
Hakem değerlendirme sürecine ilişkin tüm iletişim gizli tutulur ve yalnızca ilgili taraflar arasında paylaşılır.
5. Yazarların Sorumlulukları
Yazar(lar):
- Gönderilen çalışmanın orijinal olduğunu, daha önce başka bir yerde yayımlanmadığını veya değerlendirme sürecinde olmadığını taahhüt eder.
- Çalışmaya adı yazılan tüm yazarların bilfiil katkı sağladığını beyan eder.
- Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, ilgili kurul onayını dergiye sunar.
- Gerektiğinde veri setlerinin erişimini sağlamayı kabul eder.
- Çalışmada yer alan tüm kaynakları doğru biçimde atıfla gösterir.
- Çalışmanın yayımlandıktan sonra ciddi bir hata içerdiğini fark ederse, durumu editör kuruluna bildirmekle yükümlüdür.
6. Telif Hakkı ve Kullanım Koşulları
Telâkki Sosyal Bilimler Dergisi:
- Dergide yayımlanan eserlerin telif hakkı Telâkki Sosyal Bilimler Dergisi’ne devredilir.
- Yayınlar, kaynak gösterilmek koşuluyla kullanılabilir; ticari amaçlarla izin alınmadan kullanılamaz.
- Yayımlanan makaleler için yazarlardan hiçbir aşamada ücret talep edilmez ve yazarlara ücret ödenmez.
Yazar(lar):
- Gönderilen makalenin kendilerine ait özgün bir çalışma olduğunu, intihal içermediğini,
- Makalenin başka bir yerde yayımlanmadığını veya yayımlanmak üzere sunulmadığını,
- Makalenin son hâlini tüm yazarların gördüğünü ve onayladığını,
- Makalede yer alan metin, görsel ve belgelerin üçüncü kişilerin telif haklarını ihlal etmediğini,
taahhüt eder ve yayımlama hakkını dergiye devreder.
7. Ücret Politikası
Telâkki Sosyal Bilimler Dergisi, açık erişimli bir dergidir.
Makale gönderimi, değerlendirme, basım veya yayımlama süreçlerinin hiçbir aşamasında herhangi bir ücret talep edilmez.
Yazarlara da telif ücreti ödenmez.
8. Hakem Değerlendirme Süreci
Dergiye gönderilen çalışmalar, öncelikle editör tarafından intihal taramasına tabi tutulur.
Benzerlik oranının %20’nin altında ve tek bir kaynaktan alıntı oranının %2’yi geçmemesi gerekir.
Bu koşulları sağlayan çalışmalar, derginin amaç ve kapsamına uygunluk açısından ön değerlendirmeye alınır.
Uygun bulunan makaleler, çift kör (double-blind) hakemlik sürecine dâhil edilir.
- Her çalışma en az iki bağımsız hakeme gönderilir.
- Hakemlere değerlendirme için 15 gün süre verilir (gerekli durumlarda uzatılabilir).
- Editör, hakem raporlarına göre düzeltme, kabul veya ret kararı verir.
- Hakemlerden biri olumlu, diğeri olumsuz rapor verirse çalışma üçüncü bir hakeme gönderilebilir.
- Nihai karar Editör Kurulu tarafından verilir.
Yazarlar, gerekçeli ret kararlarına karşı itiraz hakkına sahiptir.
İtirazlar Editör Kurulu tarafından değerlendirilir.
9. Yayın Etiği İhlali Durumunda İşlem
İntihal, sahtecilik, mükerrer yayın, sahte yazar ekleme veya çıkarma gibi bilimsel suistimaller tespit edildiğinde, makale yayımdan kaldırılır; ilgili kurum ve araştırma birimleri bilgilendirilir.
Gerekli durumlarda dergi bu süreçleri COPE ilkelerine göre yürütür.
10. Yapay Zekâ Kullanım Politikası
Telâkki Sosyal Bilimler Dergisi, bilimsel araştırma ve yayın süreçlerinde yapay zekâ araçlarının kullanımına ilişkin şeffaflık ilkesini benimser.
- Yapay zekâ araçları (örneğin ChatGPT, Gemini, Copilot vb.) yalnızca dil kontrolü, yazım denetimi veya teknik düzenleme amaçlı kullanılmışsa, bu durum makalenin “Teşekkür” veya “Yöntem” bölümünde açıkça belirtilmelidir.
- Yapay zekâ araçlarının analiz, yorum, veri üretimi veya kaynak oluşturma amacıyla kullanılması durumunda, bu durum makalede ayrıntılı olarak tanımlanmalı ve yazar(lar) nihai sorumluluğu üstlenmelidir.
- Yapay zekâ tarafından üretilen metinlerin tamamının veya bir kısmının özgün yazar katkısı gibi sunulması etik ihlal olarak değerlendirilir.
- Hakem ve editörler, yapay zekâ tarafından üretilmiş içerikleri tespit etmeleri halinde durumu Yayın Kurulu’na bildirir.
Telâkki Sosyal Bilimler Dergisi, yapay zekâ teknolojilerini araştırma sürecini destekleyen araçlar olarak görür; ancak bilimsel sorumluluğun tamamen yazar(lar)a ait olduğunu vurgular.
